Học thuyết ngũ hành là gì?
Học thuyết ngũ hành cũng là học thuyết âm dương, học thuyết ngũ hành liên hệ cụ thể hơn trong việc quy nạp, quan sát và liên hệ của các sự vật hiện tương trong thiên nhiên.
Học thuyết ngũ hành trong y học được dùng để quan sát và nêu lên tương quan hoạt động sinh lý của các tạng phủ để chuẩn đoán bệnh tật, tìm tính năng và tác dụng của thuốc để chuẩn bị tiến hành bào chế thuốc men.
Ngũ hành là gì?
Từ xưa ngũ hành có 5 loại: kim (kim loại), mộc (gỗ), thủy (nước), hỏa(lửa), thổ (đất) và đem các sự việc xảy ra trong thiên nhiên và trong cơ thể người xếp thành 5 loại và gọi đó là ngũ hành.
Quy luật ngũ hành
Trong đièu kiên bình thường hay vật chất trong thiên nhiên và hoạt động cơ thể liên quan mật thiết với nhau và không ngừng thúc đẩy nhau vận động bằng cách tương sinh hoặc áp chế lẫn nhau để giữ được thế quân bình.
Quy luật tương sinh
- Là chỉ mối quan hệ sinh ra nhau một cách có thứ tự thúc đẩy nhau phát triển. Thứ tự tương sinh là mộc sinh hỏa, hỏa sinh thổ, thổ sinh kim. kim sinh thủy, thủy sinh mộc. Sự tương sinh này được lập đi lập lại không ngừng.
- Trong cơ thể người: tâm hỏa sinh tỳ thổ, tỳ thổ sinh phế kim, phế kim sinh thận thủy, thân thủy sinh can mộc, can mộc sinh tâm hỏa.
Quy luật tương khắc
- Là mối quan hệ lần lượt ức chế lẫn nhau của ngũ hành. Thứ tự tương khắc kim khắc mộc, mộc khắc thổ, thổ khắc thủy, thủy khắc hỏa, hỏa khắc kim, kim khắc mộc. Quá trình này cũng lập lại không ngừng.
- Trong cơ thể người: tỳ thổ khắc tận thủy, thận thủy khắc tâm hỏa, tâm hỏa khắc phế kim, phế kim khắc can mộc, can mộc khắc tỳ thổ.
Trong điều kiện bất thường hay có hiên tượng hành, tạng này khắc hành, tạng kia quá mạnh gọi là tương thừa và ngược lại nếu hành, tạng này không khắc được hành, tạng kia gọi là tương vũ.
Y Học Cổ Truyền 